PROFILAKTYCZNE – mogą być stosowane gdy już działają przyczyny, które mogą doprowadzić do powstania nieprawidłowości ale nie wywołały one jeszcze poważniejszych zaburzeń

Do nich zalicza się np. utrzymywacz przestrzeni po przedwcześnie utraconym zębie mlecznym.

LECZNICZE – są stosowane w momencie rozpoznania nieprawidłowości szczękowo – zgryzowo – zębowych.

Można je podzielić na:

- aparaty zdejmowane

Stosowane zazwyczaj u dzieci w okresie uzębienia mieszanego i wczesnego stałego. Zastosowane w odpowiednim momencie jak również prawidłowo dopasowane do rodzaju wady pozwalają przynieść pożądany efekt. Często niedoceniane, lecz przy odpowiednich wskazaniach do ich noszenia potrafią znakomicie poprawić zarówno estetykę jak i funkcję narządu żucia. Wymagają jednak określonego czasu noszenia w ciągu doby, czyli samodyscypliny i zaangażowania w proces leczenia ze strony pacjenta.

- aparaty stałe

Mogą być stosowane zarówno w leczeniu dzieci i młodzieży jak i pacjentów dorosłych. Są wykorzystywane jako samodzielna metoda leczenia lub jako kontynuacja leczenia aparatem zdejmowanym. Pozwalają na precyzyjne przemieszczanie i ustawianie zębów, które nie jest możliwe przy pomocy aparatów zdejmowanych. Ich niezaprzeczalną zaletą jest również to, że działają przez całą dobę i efekty leczenia są w mniejszym stopniu zależne od współpracy pacjenta.

RETENCYJNE – są to aparaty stosowane i noszone jeszcze przez określony czas po właściwym, aktywnym leczeniu ortodontycznym.

W przypadku leczenia aparatem zdejmowanym – aparatem retencyjnym jest zazwyczaj ten sam aparat, który służył do leczenia, lecz nie jest on aktywowany przez lekarza.

Po leczeniu aparatem stałym wykonuje się specjalny aparat retencyjny zdejmowany lub przyklejony na stałe do zębów.

Patrz: retencja